Update: 16.01.2024 www.euroleps.ch
Pieris (rapae-Gruppe) rapae (LINNAEUS, 1758)Kleiner Kohlweissling, Small WhitePapilionoidea
Pieridae
Pierinae
Pierini
SchweizDeutschlandGriechenlandItalienSpanien
play
  • Falter / Adults
  • Pieris rapae: Bild 1 Pieris rapae: Bild 2 Pieris rapae: Bild 3 Pieris rapae: Bild 4 Pieris rapae: Bild 5 Pieris rapae: Bild 6 Pieris rapae: Bild 7 Pieris rapae: Bild 8 Pieris rapae: Bild 9 Pieris rapae: Bild 10 Pieris rapae: Bild 11 Pieris rapae: Bild 12 Pieris rapae: Bild 13 Pieris rapae: Bild 14 Pieris rapae: Bild 15 Pieris rapae: Bild 16 Pieris rapae: Bild 17 Pieris rapae: Bild 18 Pieris rapae: Bild 19 Pieris rapae: Bild 20 Pieris rapae: Bild 21 Pieris rapae: Bild 22 Pieris rapae: Bild 23 Pieris rapae: Bild 24 Pieris rapae: Bild 25 Pieris rapae: Bild 26 Pieris rapae: Bild 27 Pieris rapae: Bild 28 Pieris rapae: Bild 29 Pieris rapae: Bild 30 Pieris rapae: Bild 31
  • Ei-Raupe-Puppe / Preimaginal Stages
  • Pieris rapae: Bild 1 Pieris rapae: Bild 2 Pieris rapae: Bild 3 Pieris rapae: Bild 4 Pieris rapae: Bild 5 Pieris rapae: Bild 6 Pieris rapae: Bild 7
  • Habitat
  • : Bild 1 : Bild 2 : Bild 3 : Bild 4 : Bild 5 : Bild 6 : Bild 7 : Bild 8 : Bild 9 : Bild 10 : Bild 11 : Bild 12 : Bild 13 : Bild 14
  • Raupenpflanzen / Plants
  • : Bild 1 : Bild 2 : Bild 3
  • Verbreitung / Range
  • Gesamte nördliche Hemisphäre inkl. Island mit Ausnahme der Azoren, eingeschleppt in Amerika, Australien und Neuseeland.

    CH: Ganze Schweiz
  • Biologie / Life History
  • Flugzeit: 3-10

  • Systematik / Systematology
  • Locus typicus
    Schweden (VERITY)
    Erstbeschreib
    Systema Naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I, Ed.X - Holmiae, Imp.dir. Laurentii Salvii: 468
    Ersttaxon
    Rapae. 59. P.D.
    Typenverbleib
    Museum of Natural History, London (Weibchen f.gen.vern.).
    Taxonomie
  • ssp. rapae (LINNAEUS, 1758): ganz Europa, Nordafrika, NW-Asien, eingeschleppt in Australien und Neuseeland.
    - - - ° aestivus VERITY 1913.
    - - - ° alba SEEBOLD 1898.
    - - - ° aurea ROLFE 1876.
    - - - ° bimaculata VERITY 1917.
    - - - ° binigrata DERENNE 1924.
    - - - ° brunneoflavida STAUDER 1912.
    - - - ° canadiaeformis DRENOWSKI 1910.
    - - - ° canidiafermis DRENOWSKI 1910.
    - - - ° canidioformis DRENOWSKI 1909.
    - - - ° carruccii ROSTAGNO 1903.
    - - - ° cordata LEMPKE 1953.
    - - - ° costimaculata LEMPKE 1945.
    - - - ° deleta STRAND 1901.
    - - - ° disconulla LEMPKE 1953.
    - - - ° divisa GÉLIN & LUCAS 1912.
    - - - ° fasciata TUTT 1896.
    - - - ° flava KRULIKOVSKY 1926.
    - - - ° flavescenz RÖBER 1907.
    - - - ° flavicans KRULIKOVSKY 1926.
    - - - ° flavida PETERSEN 1902.
    - - - ° flavoapicalis LEMPKE 1934.
    - - - ° flavopicta LEMPKE 1953.
    - - - ° fuscata TATCHELL & RILEY 1989.
    - - - ° fuscosignata LEMPKE 1953.
    - - - ° griseosignata VANROSSUM 1954.
    - - - ° hallena BANDERMANN 1924.
    - - - ° hyperpunctata SCHEFFNER 1925.
    - - - ° immaculata DE SELYS-LONGCHAMPS 1857.
    - - - ° infrabasipuncta STAMMESHAUS 1954.
    - - - ° infrapallida LEMPKE 1953.
    - - - ° lacticolor LEMPKE 1953.
    - - - ° longomaculata LEMPKE 1953.
    - - - ° lorkovici VERITY 1947.
    - - - ° magnomaculata LEMPKE 1953.
    - - - ° mairlotii LAMBILLION 1903.
    - - - ° mannides VERITY 1911.
    - - - ° marginata LEMPKE 1953.
    - - - ° maxima VERITY 1947.
    - - - ° melanosticta GRABE 1928.
    - - - ° minor AGASSIZ, 1900.
    - - - ° nana CHNEOUR 1950.
    - - - ° niediecki STRAND 1909.
    - - - ° nigrae SEOK 1936.
    - - - ° nigrans LEMPKE 1953.
    - - - ° nigropunctata LAMBILLION 1906.
    - - - ° obsoleta LEMPKE 1953.
    - - - ° posteropunctata STACH 1925.
    - - - ° praeterita KRULIKOVSKY 1908.
    - - - ° pseudaestiva LEMPKE 1953.
    - - - ° quaterpuncta DELAHAYE 1908.
    - - - ° rajae DRENOWSKI 1910.
    - - - ° relicta KSIENSCHOPOLSKI 1911.
    - - - ° rossioides STAUDER 1921.
    - - - ° secunda VERITY 1916.
    - - - ° semialba CARUEL 1954.
    - - - ° songdoensis SEOK 1936.
    - - - ° subpunctata KUHLMANN 1916.
    - - - ° subtalba GOODSON 1959.
    - - - ° subtusflava LEMPKE 1934.
    - - - ° subtusmagnomaculata STAMMESHAUS 1954.
    - - - ° tertia VERITY 1916.
    - - - ° transiens DUFRANE 1947.
    - - - ° triangulata VERITY 1916.
    - - - ° trimaculata VERITY 1908.
    - - - ° ultima ROCCI 1919.
    - - - ° unimacula DZIURZYNSKI 1918.
    - - - ° zelleri STAUDER 1921.
    - - Syn.: alpica ROCCI 1929.
    - - Syn.: atomaria FRUHSTORFER 1909.
    - - Syn.: leucosoma SCHAWERDA 1905: Syrien, Palästina, Transjordanien, Israel.
    - - - ° flavescens VERITY 1917.
    - - - ° rapaeula STAUDER 1922.
    - - Syn.: leucotera STEFANELLI 1869.
    - - Syn.: mauritanica VERITY 1908.
    - - Syn.: messanensis RÜHL 1893.
    - - - ° syracusana ZELLER ?
    - - Syn.: metra (STEPHENS 1828.
    - - Syn.: originalis BRYK 1940.
    - - - ° mannidia BRYK 1940: IS.
    - - Syn.: phaiosoma VERITY 1925

  • ssp. transcaucasica STAUDER, 1925: Kaukasus, Transkaukasien.

  • ssp. meleager HEMMING, 1934: Mesopotamien, NW-Persien, Saudi-Arabien.
    - - - ° iranica LE CERF 1914.

  • ssp. debilis ALPHERAKY, 1889: Turkestan, Pamir.
    - - - ° accrescens STAUDER 1924.
    - - Syn.: pulverea VERITY 1911: Yarkand.
    - - Syn.: eumorpha FRUHSTORFER 1911: Tianshan.

  • ssp. tochica PEILE, 1937: N-Indien, Kashmir.
    - - - ° viluiensis RÖBER 1907.

  • ssp. kenteana RÜHL, 1893: Transbaikal, Sibirien.

  • ssp. yunnana MELL, 1843: China: Yunnan.

  • ssp. bernardii LE MOULT, 1944: China: Szechwan.
    - - - ° bifasciata LE MOULT 1944.
    - - - ° bipunctata LE MOULT 1944.
    - - - ° conjugata VERITY 1911.
    - - - ° exigua LE MOULT 1944.
    - - - ° impunctata LE MOULT 1944.

  • ssp. crucivora BOISDUVAL, 1836: Japan, Amur, Mandschurei.
    - - - ° albiventris NAKAHARA 1922.
    - - - ° niphonica VERITY 1908.
    - - - ° unimacula YOKOYAMA 1921.
    - - - ° wladiwostokensis KARDAKOFF 1928.
    - - - ° yokohamae VERITY 1908.
    - - Syn.: lysicles FRUHSTORFER 1909.
    - - Syn.: mandschurica SPEYER 1882.
    - - Syn.: micipsa FRUHSTORFER 1909.
    - - Syn.: orientalis OBERTHÜR 1880.
    - - Syn.: similis (KRULIKOVSKY 1890).

  • ssp. crucivorina BRYK, 1942: Kurileninseln.

  • ssp. novangeliae (SCUDDER, 1872): Nordamerika, Hawaii.
    - - - ° immaculata SKINNER & AARON 1889: IS
  • Artmerkmal
    Die Art ist sehr variabel, südliche Tiere und Tiere der Sommer- und Herbstgeneration sind kräftiger gezeichnet.

    Pieris rapae
    Pieris mannii
  • kleiner Apikalfleck
  • innen sanft gerundet
  • endet oberhalb Diskalfleck (oberer Pfeil)
  • Diskalfleck klein und rund (unterer Pfeil)
  • grosser Apikalfleck
  • innen stufenförmig
  • weit nach unten ragend(oberer Pfeil)
  • Diskalfleck kräftig, halbmondförmig (unterer Pfeil)

  • Schwarzbeschuppung gegen aussen ab Zelle abrupt dünner

  • Schwarzbeschuppung gegen aussen ab Zelle kontinuierlich dünner

  • Kopf der L1, L2 hellbraun, gelb oder grün

  • Kopf der Jungraupe (L1, L2) schwarz
  • Präparate Pieris rapae
  • rapae f.gen.vern.Schweiz, Baselland, Rütihard, 20. Mai 1970, leg.H.ZIEGLER. Männchen, Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.Schweiz, Graubünden, Chur 600m, 1. Mai 1986, leg.H.ZIEGLER. Weibchen, Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.Schweiz, Tessin, Airolo 1200m, 20. Mai 1986, leg.H.ZIEGLER. Männchen, Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.Deutschland NRW Kiel 9. Dezember 1924 (Treibzucht). Weibchen, Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.Schweiz, Wallis, Martigny, 19. Mai 1976, leg.H.P.WYMANN. Männchen, Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.Schweiz, Wallis, Martigny, 19. Mai 1970, leg.RÜTIMANN. Weibchen, Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.GB Wales, Glamorganshire, St-Athan, 21. Juni 1970, leg. H.ZIEGLER. Männchen, Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.Russland, Volgograd, 12. Mai 1957, leg. V.ZOUHAR. Weibchen. Frühlingsgeneration.rapae f.gen.vern.Sizilien, Gela, 11. Februar 1966, SCHULTE. Weibchen.rapae f.gen.vern.Griechenland, Fokis, Delphi, 31.März 1988, leg. H.ZIEGLER & H.P.WYMANN. Weibchen.rapae f.gen.vern.Zypern, Paphos, Nata, 4.April 1994, leg. H.ZIEGLER & M-A.DUMONT. Weibchen.rapae f.gen.vern.Zypern, Paphos, Fasoulla, 3.April 1994, leg. H.ZIEGLER & M-A.DUMONT. Weibchen.rapae f.gen.vern.Jordanien, Jericho, Jordantal 250m, 23. Januar 1965, leg. J.KLAPPERICH. Männchen.rapae f.gen.vern.Jordanien, Jericho, Jordantal 250m, 23. Januar 1965, leg. J.KLAPPERICH. Männchen.rapae f.gen.aest.Schweiz, Tessin, Val Tomé 2100m, 25.Juli 1987, leg.H.ZIEGLER. Männchen, Sommergeneration.rapae f.gen.aest.Schweiz, Graubünden, Haldensteiner Calanda (Tschingels) 600m, 3.Juli 1988, leg. H.ZIEGLER. Weibchen, Sommergeneration.rapae f.gen.aest.Schweiz Wallis, Gabi (Simplon), 11. Juni 1986, leg. H.ZIEGLER. Männchen, Sommergeneration.rapae f.gen.aest.Schweiz, Graubünden, Reichenau, 7.August 1988, leg. H.ZIEGLER. Weibchen, Sommergeneration.rapae f.gen.aest.Schweiz, Wallis, Leuk, 21.August 1991, leg. P.SONDEREGGER. Männchen, Sommergeneration.rapae f.gen.aest.Schweiz, Wallis, Martigny, 21.Juli 1979, leg. B.JOST. Weibchen, Sommergeneration.rapae f.gen.aest.Marokko, Hoher Atlas, Jebel Oukaimeden 2800m, 6.Juli 1977, leg. R. & A.HOFMANN. Männchen.rapae f.gen.aest.Marokko, Marakesh, 23. Mai 1950, leg. C.WYATT. Weibchen.rapae f.gen.aest.Kanaren, La Gomera, 3 km e Vallehermoso 420m, 3.April 1990, leg. H.ZIEGLER. Männchen.rapae f.gen.aest.Kanaren, Gran Canaria, 11.September 1964, leg. W.GÖTZ. Weibchen.rapae f.gen.aest.Kanaren, La Gomera, 3 km e Vallehermoso 420m, 3.April 1990, leg. H.ZIEGLER. Männchen.rapae f.gen.aest.Kanaren, La Gomera, Playa de Santiago, 1.April 1990, leg. H.ZIEGLER. Weibchen.rapae f.gen.aest.Spanien, Garriguella bei Figueras (Ostpyrenäen), 1.6.1979, leg. A.SCHULTE. Männchen.rapae f.gen.aest.Spanien, Garriguella bei Figueras (Ostpyrenäen), 1.6.1979, leg. A.SCHULTE. Weibchen.rapae f.gen.aest.Frankreich, Aude, Port Leucate, 9.Juli 1991, leg. VILLIGER. Männchen.rapae f.gen.aest.Frankreich, Haute-Savoie, Novel 1900m, 9.Juli 1991, leg. M-A.DUMONT. Weibchen.rapae f.gen.aest.Frankreich, Corse-du-Sud, Ghisonaccia, 1.Oktober 1992, leg. H.P.WYMANN. Männchen.rapae f.gen.aest.Frankreich, Corse-du-Sud, Ghisonaccia, 1.Oktober 1992, leg. H.P.WYMANN. Weibchen.rapae f.gen.aest.Italien, Trento, Dro im Sarcatal 280m, 19.Juli 1988, leg. H.ZIEGLER. Männchen.rapae f.gen.aest.Italien, Umbria, Cervara-Visso im Valle di Nera 700m, 9.September 1998, leg. H.ZIEGLER. Weibchen.rapae f.gen.aest.Italien, Stromboli, 4. Juni 2000, leg. H.ZIEGLER. Männchen.rapae f.gen.aest.Italien, Pantelleria, 10.September 1995, leg. E.Aistleitner. Weibchen.rapae f.gen.vern.Kreta, Heraklion, 20.Oktober 1993, leg. H.ZIEGLER. Männchen.rapae f.gen.vern.Sizilien, Melia, 5. Juni 1999, leg. H.ZIEGLER. Weibchen.rapae f.gen.vern.YU-Macedonien, Petrina Plan, Treska-Schlucht, 2.Juli 1977, leg. A.SCHULTE. Männchen.rapae f.gen.vern.YU-Macedonien, Petrina Plan, Treska-Schlucht, 2.Juli 1977, leg. A.SCHULTE. Weibchen.rapae f.gen.aest.Türkei, Içel, Mündung Melleç-Fluss 23 km w Anamur, 11. Mai 1990, leg. H.ZIEGLER & M-A.DUMONT. Männchen.rapae f.gen.aest.Türkei, Içel, Mündung Melleç-Fluss 23 km w Anamur, 11. Mai 1990, leg. H.ZIEGLER & M-A.DUMONT. Weibchen.rapae f.gen.aest.Israel, Fefat, Sasa 800m, 23. Juni 1979, coll. H.ZIEGLER. Männchen.rapae f.gen.aest.Israel, Fefat, Sasa 800m, 23. Juni 1979, coll. H.ZIEGLER. Weibchen.transcaucasicaGeorgien, Tiflis, 26.Juli 1967, leg. D.MÜTING. Männchen.transcaucasicaGeorgien, Sukhumi (am Schwarzen Meer), 31.Juli 1967, leg. D.MÜTING. Weibchen.meleagerAfghanistan, Kabul Umg. 2100m, E. Mai 1951, leg. DELERE. Männchen.meleagerAfghanistan, Kabul Umg. 2100m, E.April 1951, leg. DELERE. Weibchen.meleagerIran, Manzandaran, Babolsar am Kaspischen Meer, V.1970, leg. D.MÜTING. Männchen.meleagerIran, Teheran, 21.Oktober 1965, leg. D.MÜTING. Weibchen.meleagerIran, Fars, Shiraz 2500m, 15. Juni 1970, leg. D.MÜTING. Männchen.meleagerZentraliran, VI.1962, leg. BAAS. Weibchen.debilisKirghisien, Schamschy River, Tian Shan 3000m, 2.Juli 1988, leg. I.FLEISCHLINGER. Männchen.debilisKirghisien, Alai-Geb., Kaindy p. Ferghana 3250m, 15.Juli 1986, com. A.SCHULTE. Weibchen.debilisKirghisien, Schamschy River, Tian Shan 3000m, 2.Juli 1988, leg. I.FLEISCHLINGER. Männchen.debilisTadjikistan, Hissar-Gebirge, Varzob-See 900m, 7. Juni 1988, leg. I.FLEISCHLINGER. Weibchen.tochicaIndien, Kashmir, Leh Indusufer 3400m, 9.Juli 1995, leg. H.ZIEGLER. Männchen.tochicaIndien, Kashmir, Leh Indusufer 3400m, 9.Juli 1995, leg. H.ZIEGLER. Weibchen.kenteanaRussland, Jakutsk, Aldan Tommot, 12. Juni 1987, leg. J.VOLAK. Männchen.kenteanaRussland, Jakutsk, 16.Juli 1987, leg. J.VOLAK. Weibchen.orientalisRussland, Chabarowsk, Kukan (Amur), 2.April 1923. Männchen.orientalisRussland, Chabarowsk, Amur. Weibchen.orientalisRussland, Primorje, Pogrenichyi (Amur), 2.Juli 1987, leg. J.FLEISCHLINGER. Männchen.orientalisRussland, Ussuri, Sputinski Sapovzdnik, 15.August 1969. Weibchen.yunnanaChina, Fukien, Kuatun (Tschung Sen), 8. Mai 1946, leg. J.KLAPPERICH. Männchen.yunnanaChina, Ghansu, Qinghai-Nan-Shan, Caka 80 km nw Heimahe, 3250m, 20.Juli 1990, leg. V.PAULUS. Weibchen.yunnanaChina, Ghansu, Xiahe 3400m, 28. Juni 1992, leg. A.HELIA. Männchen.yunnanaChina, Ghansu, Qinghai-Nan-Shan, Caka 80 km nw Heimahe, 3250m, 20.Juli 1990, leg. V.PAULUS. Weibchen.crucivoraJapan, Honsu, Yokohama, 7.April 1911, leg. H.HOENE. Männchen.crucivoraJapan, Honsu, Tokyo, Akiya Miura, 4.Juli 1967, leg.NIKODEMUS. Weibchen.crucivoraJapan, Honsu, Tokyio Umg., 21.Juli 1954, leg. K.OMOTO. Männchen.crucivoraJapan, Honsu, Tokyio Umg., 1958, leg. K.OMOTO. Weibchen.crucivoraJapan, Honsu, Yokohama, April 1909. Männchen.crucivoraJapan, Kansai, Mt.Myoken. Weibchen.novangeliaeUSA, Tennessee, Memphis, 5.Juli 1963, leg. P.HÄTTENSCHWILER. Männchen.novangeliaeUSA, California, San Francisco, 11. Mai 1987, leg. J.SCHMID. Weibchen.novangeliaeUSA, Hawaii, Maui, Kahana, 7. Mai 1987, leg. J.SCHMID. MännchennovangeliaeUSA, Hawaii, Maui, Kahana, 7. Mai 1987, leg. J.SCHMID. Weibchen.AustralienAustralien, Queensland, Brisbane, 8.August 1970, leg. KAISER. Männchen.AustralienAustralien, Queensland, Maroochydore, 8.November 1966, leg. KAISER. Weibchen.
    Depositum
    Coll.Dr.H.ZIEGLER, Naturhistorisches Museum Bern (Schweiz)
  • Quellen
  •  
  • Schweizerischer Bund für Natur (1987): Tagfalter und ihre Lebensräume. Arten - Gefährdung - Schutz 149
  • pieris.ch
  • lepiforum
  • Moths and Butterflies of Europe and North Africa
  • Matt's European Butterflies
  • Verbreitungskarte CSCF
  • Raupenkalender Pieridae der Schweiz
    © Heiner Ziegler, Chur: 2005-2024